XML چیست | زبان نشانه گذاری چیست

XML چیست

XML  به عنوان زبان نشانه‌گذاری قابل توسعه شناخته می‌شود و در زمینه‌هایی مانند حاشیه‌نویسی، توسعه‌ی وب و برنامه‌های کاربردی مورد استفاده قرار می‌گیرد. XML به منظور توصیف و سازمان‌دهی اطلاعات در اینترنت، برنامه‌های موبایل و بسیاری موقعیت‌های دیگر طراحی شده است.

زبان نشانه‌گذاری چیست

زبان‌های نشانه‌گذاری برای افزودن اطلاعات اضافی به متون استفاده می‌شوند. این حاشیه‌نویسی‌ها برای کاربر نهایی پنهان هستند و قبل از اینکه مرورگر متن را پردازش کند، توسط دستگاه خوانده می‌شوند و به صورت دستورالعمل‌هایی برای نمایش نشانه‌گذاری شده‌اند.

به گفته‌ی ویکی‌پدیا
این مفهوم از نشانه‌گذاری در نسخه‌های کاغذی نشات گرفته، همانند دستورالعمل‌های بازنگری که ویراستاران معمولاً با ماژیک آبی بر روی نوشته‌های نویسندگان اعمال می‌کنند. در دنیای دیجیتال، تگ‌ها جایگزین چنین یادداشت‌هایی شده‌اند و قسمت‌های مختلف یک سند را مشخص می‌کنند.

HTML که به عنوان زبان نشانه‌گذاری هایپرتکست شناخته می‌شود، یکی از نمونه‌های معروف زبان‌های نشانه‌گذاری است. اگرچه HTML و سایر زبان‌های مشابه ظاهر وب‌سایت‌ها را تعریف می‌کنند، هیچگونه ردپایی از کد در آن‌ها دیده نمی‌شود. آنچه کاربر می‌بیند، تفسیر مرورگر از این کدها است، مثل فرمت‌دهی متن یا تصاویر تعبیه شده است.

XML اختصاری است برای زبان نشانه‌گذاری قابل توسعه که در زمینه‌های مختلفی از جمله حاشیه‌نویسی، توسعه وب و توسعه اپلیکیشن‌ها به کار گرفته می‌شود. XML به عنوان زبانی برای ترسیم و سازماندهی اطلاعات در اینترنت، برنامه‌های تلفن همراه و بسیاری دیگر از بخش‌ها طراحی شده است.

مطالب مرتبط: مبانبر های صفحه کلید ( کیبورد) شما

چه معنایی در زبان‌های نشانه‌گذاری نهفته است

زبان‌های نشانه‌گذاری ابزارهایی هستند برای افزودن اطلاعات مخفی به متون که از دید کاربر نهایی پنهان می‌ماند. دستگاه‌ها (مثل مرورگرها) این اطلاعات را پیش از پردازش متن خوانده و به شکل دستورات نشانه‌گذاری به نمایش می‌گذارند. ویکی‌پدیا این مفهوم را از نشانه‌گذاری متون کاغذی گرفته است، که ویراستاران اغلب با ماژیک آبی بر روی نوشته‌ها اعمال می‌کنند. در محیط‌های دیجیتال، تگ‌ها جایگزین این یادداشت‌های دستوری شده‌اند و وظیفه‌شان نمایش بخش‌های مختلف سند است.

HTML به عنوان زبان نشانه‌گذاری ابرمتن، نمونه‌ای مشهور از این دسته از زبان‌هاست. اگرچه HTML و دیگر زبان‌های مشابه ظاهر وب‌سایت‌ها را مشخص می‌کنند، شما هیچگاه کد مربوطه را مشاهده نخواهید کرد. آنچه در عمل مشاهده می‌شود، تنها تفسیر مرورگر از این کدهاست، مانند فرمت‌بندی متن یا تصاویر تعبیه شده.

XML چطور عمل می‌کند

XML نوعی زبان نشانه‌گذاری متا است که برای استفاده در اینترنت طراحی شده است. به دلیل اینکه XML قابلیت توصیف و تعریف دیگر زبان‌های نشانه‌گذاری را دارد، به عنوان یک زبان متا شناخته می‌شود. این زبان، در واقع، نسخه‌ای ساده‌شده از SGML (زبان نشانه‌گذاری تعمیم‌یافته استاندارد) است، که پایه و اساس زبان‌های نشانه‌گذاری به شمار می‌رود.

XML امکان توسعه را به کاربران می‌دهد تا با افزودن بلوک‌های ساختاری و تگ‌های جدید، آن را متناسب با نیازهای خود شخصی‌سازی کنند. کاربر با افزودن این بلوک‌ها، XML را با نیازهای خاص خود سازگار می‌کند. عملکرد XML را می‌توان با مثال‌هایی از HTML و CSS بهتر درک کرد.

تفاوت‌ها و شباهت‌های XML با HTML

XML و HTML شباهت‌هایی دارند، اما XML به دلیل اینکه کاربران می‌توانند بلوک‌های ساختاری خود را به آن اضافه کنند، انعطاف‌پذیرتر است. تفاوت اصلی میان HTML و XML در این است که HTML تعریفی از ظاهر داده‌ها ارائه می‌دهد، در حالی که XML ماهیت داده‌ها را توصیف می‌کند. به همین دلیل، XML نمی‌تواند جایگزین HTML شود بلکه تنها آن را توسعه می‌دهد.

XML وابسته به DTD (تعریف نوع سند) برای توصیف داده‌ها است. DTD به عنوان یک دیکشنری برای ماشین‌ها عمل می‌کند که از طریق آن می‌توان زبان نشانه‌گذاری را تفسیر کرد. بنابراین، هر سند باید با یک تعریف نوع DTD آغاز شود، مشابه اصلی که HTML نیز از آن پیروی می‌کند. به عنوان مثال، کدی که در بسیاری از وب‌سایت‌ها دیده می‌شود، شامل DTD مربوط به html 4.0 است. مرورگرها دستورهای موجود را با DTD مربوطه مقایسه می‌کنند و نقش هر دستور را تعیین می‌کنند، مثلاً دستوری که متن را برجسته یا زیرخط‌دار می‌کند.

CSS چگونه به بهبود HTML کمک می‌کند

یکی از مشکلات HTML این است که دارای دستورات ثابت و تکراری است؛ برای ایجاد ویژگی‌های خاص بر روی عناصر، نیاز به تکرار همان دستورات در هر بار استفاده است. گرچه این دستورات به نسبت ساده و قابل فهم هستند، اما از نظر انعطاف‌پذیری محدودیت‌هایی دارند.

به عنوان مثال، اگر بخواهید اندازه یا رنگ یک هدر که به طور مکرر در وب‌سایت استفاده شده است را تغییر دهید، تکرار مداوم دستورات می‌تواند خسته‌کننده باشد. CSS، که مخفف Cascading Style Sheets است، این مشکل را با ارائه راه‌حلی برای تنظیم و تغییر خصوصیات بصری اسناد HTML بدون نیاز به تکرار مداوم کدها حل می‌کند. با استفاده از CSS، می‌توانید خصوصیاتی مانند H1 را به راحتی به هدر وب‌سایت اضافه کنید و تنها با یک تغییر در style sheet، تمامی ویژگی‌های ظاهری آن را بروزرسانی کنید.

چگونگی کنترل داده‌ها توسط XML

XML عمدتاً بر سازمان‌دهی و تعریف داده‌ها متمرکز است و به جزئیاتی نظیر اندازه و رنگ توجه ندارد. ساختارهای اصلی در XML، که شبیه به تگ‌های HTML همراه با CSS هستند، به راحتی امکان تعریف عناوین، هدرها، متون و دیگر عناصر متنی را فراهم می‌آورند و تفسیر این موارد بر عهده دستگاه قرار می‌گیرد.

کاربردهای XML در عمل

XML امروزه در بسیاری از برنامه‌ها و دستگاه‌ها برای مدیریت، سازمان‌دهی، ذخیره‌سازی، انتقال و نمایش داده‌ها به کار می‌رود. از جمله کاربردهای گسترده‌ی XML می‌توان به استفاده در تبادلات داده‌ای بین‌المللی و تجاری (B2B) اشاره کرد. همچنین، XML با فرمت‌های فایل متداولی مانند فایل‌های Microsoft Office و Google Docs نیز سازگار است.

چون XML داده‌ها را در قالب متن ساده ذخیره می‌کند، از این رو ذخیره‌سازی داده‌ها در آن بدون توجه به پلتفرم انجام می‌پذیرد و می‌توان به راحتی داده‌ها را از آن استخراج کرد یا به فرمت‌های دیگر منتقل کرد. XML پایه‌ای برای بسیاری از زبان‌های دیگر مانند XHTML، WAP برای دستگاه‌های موبایل، یا RSS برای خوراک‌های خبری است.

نحوه باز کردن فایل XML

همان‌طور که پیشتر اشاره شد، چون XML داده‌ها را در فرمت متنی ساده ذخیره می‌کند، فایل‌های XML را می‌توان با استفاده از برنامه‌های متنوعی باز کرد. کافی است بر روی فایل XML کلیک کرده، گزینه Open with را از منو انتخاب نمایید و سپس برنامه مورد نظر خود را برگزینید. می‌توانید از برنامه‌هایی نظیر

• ویرایشگر متن Notepad ویندوز
• Notepad++
• مرورگرهای وب

همچنین می‌توانید از نمایشگرهای آنلاین XML مثل Code Beautify استفاده کنید. با استفاده از برنامه‌های فوق می‌توانید فایل XML را باز کنید، ولی Notepad++ و ویرایشگرهای مخصوص XML به دلیل نمایش رنگی تگ‌ها، خواندن داده‌ها را آسان‌تر می‌کنند. با این حال، این برنامه‌ها قادر به اجرای کد XML نیستند.

برای کسانی که به دنبال پردازش یکپارچه‌ی داده‌های XML هستند، ابزارهایی مثل Flexter می‌توانند بسیار کارآمد باشند. در حالی که Code Beautify تجربه‌ی نمایش آنلاین XML را ساده می‌کند، Flexter پردازش داده‌های XML را به سطح بعدی می‌برد. Flexter، ایجاد شده توسط Sonra، یک راه‌حل تخصصی برای تبدیل داده‌های پیچیده XML به فرمت‌های ساختاری و رابطه‌ای است و گزینه‌ای ایده‌آل برای کسانی است که با داده‌های مبتنی بر XML کار می‌کنند.

Flexter فراتر از نمایش‌گرهای معمولی XML عمل کرده و قابلیت‌های پیشرفته‌ای برای تبدیل داده‌های XML فراهم می‌آورد. این ابزار تضمین می‌کند که فایل‌های پیچیده XML به‌طور کارآمد به فرمت‌های ساختاری تبدیل شوند.
با توجه به رویکرد مدرن‌تر، JSON به عنوان جایگزینی محبوب‌تر برای یکپارچه‌سازی داده‌ها شناخته شده است؛ با این حال، اگر برنامه‌نویس هستید، گاهی اوقات ممکن است نیاز به کار با XML پیدا کنید.